Instrukcja
Metodnik® zawiera kilka różnorodnych technik pomocnych we wprowadzaniu strategii dobrego nauczania i uczenia się. Oto one:
- Światła – trzy kartki w kolorach: zielonym, żółtym i czerwonym
Uczniowie i uczennice wystawiają kartkę w odpowiednim kolorze, aby dokonać samooceny oraz poinformować nauczyciela, że:
- daję sobie świetnie radę, wszystko rozumiem (kartka w kolorze zielonym)
- mam pewne wątpliwości (kartka w kolorze żółtym)
- nic nie rozumiem, proszę o pomoc (kartka w kolorze czerwonym).
Najlepszym rozwiązaniem będzie, gdy Metodnik® postawimy w czasie lekcji na ławce każdego ucznia i każdej uczennicy, aby mogli stale nas informować o stopniu opanowania tematu. Jeśli polecimy uczniom dokonanie samooceny przy pomocy świateł, to będziemy mogli wykorzystać uzyskaną od nich informację do wzajemnego nauczania. Możemy na przykład poprosić, aby uczniowie „zieloni” wytłumaczyli „żółtym” ich wątpliwości, zaś „czerwonym” sami możemy wytłumaczyć wszystko jeszcze raz. Innym wariantem tej techniki jest używanie tylko dwóch świateł: zielonego i czerwonego w celu wyrażenia zgody lub jej braku. Dzięki technice świateł nauczyciel może mieć ciągłą i pełna kontrolę nad procesem nauczania, a uczniowie mogą w dowolnym momencie sygnalizować potrzebę pomocy.
Nauczyciel zadaje uczniom pytanie z możliwością wyboru czterech (lub trzech) wariantów odpowiedzi. Uczniowie po zastanowieniu się, najlepiej w parach, decydują, którą odpowiedź wybierają. Ważniejsza od podjęcia decyzji jest konieczność uzasadnienia wyboru i przedstawienia go pozostałym uczniom. Dzięki tej technice uczniowie uczą się pracować w parach, podejmować i uzasadniać własne decyzje. Wymaga ona również od wszystkich uczniów zaangażowania się w tematykę lekcji.
Nauczyciel zadaje pytanie, a uczniowie piszą odpowiedź ścieralnym flamastrem na białej tablicy. Następnie każdy podnosi swoją tablicę do góry tak, by nauczyciel miał pełny obraz całej klasy. Metoda zmusza każdego ucznia do udzielenia odpowiedzi, a nauczycielowi pozwala poznać odpowiedzi całej klasy.
Na początku lekcji uczniowie oddają nauczycielowi patyczki ze swoimi imionami. Nauczyciel zadaje pytanie, po czym losuje patyczek z imieniem ucznia, który ma na nie odpowiedzieć. Technika ta jest szczególnie pożyteczna przy zadawaniu pytań wymagających przemyślenia oraz w sytuacji, gdy nauczyciel pozwala uczniom, aby zastanowili się nad odpowiedzią w parach. Odpowiedzi udziela tylko jedna osoba z pary, reprezentant. Technika ta daje możliwość wylosowania jednego ucznia do odpowiedzi, a przez to mobilizuje wszystkich w klasie do poszukiwania odpowiedzi.
Karta z zakazem podnoszenia rąk przypomina uczniom i nauczycielowi o umowie, że nie można zgłaszać się do odpowiedzi przez podnoszenie ręki. Dzięki niej, a także zastosowaniu patyczków, wszyscy uczniowie mobilizują się do poszukiwania odpowiedzi na pytanie nauczyciela. Bez tej umowy nauczyciel pytałby tylko te osoby, które same zgłaszają się do odpowiedzi. Karta pozwala bezgłośnie przypomnieć uczniom o wprowadzonej zasadzie.
Na końcu Metodnika znajdują się kartki nazwane „wyjściówkami”. Stanowią one pomoc w zebraniu opinii uczniów na różne tematy, a w szczególności na temat tego, co wynieśli z lekcji. Zamieszone są też na nich propozycje pytań, które nauczyciel może skierować do uczniów, aby uzyskać od nich wskazówek, jak powinien dalej ich nauczać:
- Co było dla mnie na tej lekcji najważniejsze?
- Co było zrozumiałe, a co nie?
- Jakie chciałbym/chciałabym zadać pytanie na ten temat?
- Czego chciałbym/chciałabym jeszcze nauczyć się na ten temat?
- Jaki powinien być nasz następny krok?
- Co mnie zaskoczyło?
- Co było dla mnie niejasne?
- Co mi pomagało mi się uczyć, a co przeszkadzało?
- Co chciałbym/chciałabym, jeszcze powtórzyć?
- Jaki temat chciałbym/chciałabym, jeszcze powtórzyć przed sprawdzianem?
- Co uda mi się zastosować w przyszłości i życiu?
Polecamy nauczycielom i nauczycielkom, by przed rozpoczęciem pracy z Metodnikiem zapoznali uczniów z nowymi technikami. Byłoby dobrze, gdyby zdali sobie sprawę i zrozumieli, że nowe techniki mogą im pomóc w nauce. Najlepiej zachęcić ich do samodzielnej refleksji: dlaczego nauczyciel proponuje taką a nie inną formę działania, co dzięki temu może zyskać klasa i każdy z uczniów. Może się zdarzyć, że uczniowie wskażą nam inne możliwe zastosowania świateł czy patyczków. Dzięki rozmowie, w której mogą przedstawić swoje zdanie, czują się współodpowiedzialni za zmiany i chętniej w nich uczestniczą.
Mamy nadzieję, że zawarte w instrukcji sugestie metodyczne, służyć będą rozwinięciu Waszej inicjatywy i pomysłowości. Życzymy wiele pomysłów wykorzystania tej pomocy!
POBIERZ SKRÓCONĄ INSTRUKCJĘ
