Opis

Druga część doskonale przyjętego przez nauczycieli i uczniów podręcznika do wiedzy o społeczeństwie w liceum ogólnokształcącym i technikum na poziomie podstawowym, który ukazał się w 2019 roku. Podręcznik prezentuje najważniejsze zagadnienia socjologiczne, politologiczne i prawne, związane z codziennym doświadczeniem każdego obywatela. Materiał podany jest w sposób przystępny i praktyczny, zawiera wiele przykładów i wskazówek oraz wyjaśnienie trudnych pojęć i terminów. Zaletą podręcznika jest przejrzysta struktura, pasjonujący wykład, znakomite wyczucie potrzeb młodych ludzi oraz różnorodne i doskonale dobrane ćwiczenia. 

Prezentowane treści zostały ułożone w dwa działy odpowiadające zapisom podstawy programowej: Prawo i Świat. Pierwszy dział omawia funkcjonowanie polskiego systemu prawnego oraz wyjaśnia, jak się w nim na co dzień poruszać. Pokazuje, jak rozumieć przepisy, pisać proste pozwy czy zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa oraz odwołać się od decyzji administracyjnych. Zwraca uwagę na problem praw i wolności obywatelskich oraz podaje przykłady organów, instytucji i organizacji obowiązanych do ich przestrzegania. Drugi dział przybliża procesy demokratyzacji i integracji w Europie Środkowo-Wschodniej oraz stawia pytania o miejsce Polski w Europie i na świecie. Ułatwia młodym ludziom zrozumienie współczesnych problemów świata oraz poznanie mechanizmów zmiany rzeczywistości społecznej. Uświadamia, że muszą się zmierzyć z wyzwaniami dnia dzisiejszego – konfliktami i wojnami, nierównościami społecznymi, ubóstwem czy kryzysem klimatycznym i poszukiwać konkretnych rozwiązań. A będzie to możliwe wtedy, kiedy z wiedzy szkolnej uczynią podstawę do podejmowania działań. 

Wykład wzbogacają starannie dobrane ilustracje, schematy, wykresy i mapy. Na końcu każdego działu – ćwiczenia zachęcające do własnych przemyśleń i podejmowania działań. 

W podręczniku uczennice i uczniowie znajdą:

  • teksty i wiadomości merytoryczne 
  • atrakcyjne ćwiczenia i zadania, w tym projekty zespołowe
  • liczne materiały źródłowe i publicystyczne
  • zdjęcia, schematy, wykresy i tabele
  • słowniczek pojęć
  • kalendarium: świat i Polska 1989–2019
  • tekst Konstytucji RP
  • przykłady projektów uczniowskich.

Podręcznik powstał na podstawie Przewodnika młodego obywatela, który na Targach Książki Edukacyjnej w 2004 r. zdobył prestiżową nagrodę Edukacja XXI za wartości edukacyjno-poznawcze oraz poziom edytorski. Został dostosowany do obowiązującej do 2021 roku podstawy programowej i wzbogacony o nowe treści. Podręcznik składa się z dwóch części. Część pierwsza poświęcona jest zagadnieniom szeroko pojętej problematyce społecznej oraz polityce i zagadnieniom dotyczącym demokratycznego państwa prawa.

 

Dla kogo? 

Dla uczennic i uczniów liceum ogólnokształcącego i technikum, nauczycielek i nauczycieli, a także wszystkich zainteresowanych tymi tematami.

Informacje dodatkowe

Waga 0,470 kg

Informacje ogólne

Przewodnik obywatelski. Wiedza o społeczeństwie w liceum i technikum – zakres podstawowy. Część 2

Andrzej Waśkiewicz, Tomasz Merta, Dagmara Woźniakowska-Fajst, Witold Klaus, Alicja Pacewicz

Numer dopuszczenia: 1031/2/2020

Szczegóły

Wydanie 1

Objętość: 316 stron

Oprawa: miękka

Format: B5

ISBN 978-83-89623-77-5

Rok wydania 2020

Centrum Edukacji Obywatelskiej

Spis treści

ROZDZIAŁ III – PRAWO (Dagmara Woźniakowska-Fajst, Witold Klaus)

  1. Co to jest prawo? 
  • prawo • kodeks • sankcja • norma moralna, religijna, obyczajowa • system prawny • prawo stanowione, prawo zwyczajowe, prawo precedensowe • prawo religijne
  • szarjat • prawo naturalne
  1. Rodzaje prawa 
  • prawo cywilne • osoba prawna • czynności prawne • zasada swobody umów, równości stron, właściwości sądu cywilnego • prawo administracyjne • prawo pracy • prawo karne • zasada domniemania niewinności • prawo do obrony • przestępstwo • norma prawna • prawo międzynarodowe • cechy dobrego prawa
  1. System prawny RP 
  • hierarchia aktów prawnych • umowa międzynarodowa • ratyfikacja • ustawa • rozporządzenie • akt prawa miejscowego • delegacja ustawowa • zarządzenie
  1. Prawa człowieka 
  • prawa i wolności • historia praw człowieka • godność osobowa • godność osobista • prawa osobiste, polityczne, ekonomiczne, socjalne, kulturalne • wolność myśli, sumienia, wyznania, słowa • generacje praw człowieka • prawa dziecka
  1. Ochrona praw człowieka 
  • prawa proceduralne • krajowy i międzynarodowy system ochrony praw człowieka • podstawa prawna • skarga • sąd (trybunał) międzynarodowy • zbrodnie wojenne • ludobójstwo • organizacje społeczne w obronie praw człowieka •więzień sumienia • prawa człowieka w PRL
  1. Idziemy do sądu 
  • zasada niezawisłości • apolityczność sędziów • immunitet sędziowski • Krajowa Rada Sądownictwa • sąd rejonowy okręgowy, apelacyjny • Sąd Najwyższy • Prokuratura Krajowa • • prokurator generalny • wyrok • apelacja • kasacja • skład sędziowski • ławnik • pozwany/pozwana, powód/powódka • nieletni przed sądem 
  1. Rzecznicy praw 
  • Rzecznik Praw Obywatelskich • skarga do RPO • Rzecznik Praw Dziecka • Rzecznik Praw Pacjenta • powiatowi rzecznicy konsumentów • Rzecznik Finansowy • rzecznicy praw ucznia
  1. Komu potrzebne jest prawo cywilne? 
  • prawo cywilne • prawo zobowiązaniowe • osoba fizyczna, zdolność prawna a zdolność do czynności prawnych • umowy w prawie cywilnym • przedstawicielstwo a pełnomocnictwo • zobowiązanie • prawo rzeczowe i spadkowe • prawo rodzinne • przebieg postępowania cywilnego
  1. Prawo administracyjne, czyli między obywatelem a urzędem 
  • prawo administracyjne • sądownictwo administracyjne • Naczelny Sąd Administracyjny • bezczynność • decyzja, postanowienie • akty administracyjne • przebieg postępowania administracyjnego • strona • wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy • odwołanie • zażalenie
  1. Prawo na co dzień 
  • gdzie szukać aktów prawnych • jak rozumieć przepisy prawa • klauzula generalna • pomoc prawna • notariusz • radca prawny • adwokat • instytucje udzielające nieodpłatnej pomocy prawnej
  1. Obywatel i obywatelka w urzędzie 
  • prawo do informacji publicznej • Biuletyn Informacji Publicznej • wniosek o dostęp do informacji publicznej • dokumenty w archiwach i urzędach • oryginał i odpis dokumentu • podania • biuro podawcze • PIT • e-administracja

Rusz głową, czyli ćwiczenia i zadania (Dagmara Woźniakowska-Fajst, Witold Klaus, Alicja Pacewicz) 

ROZDZIAŁ IV – ŚWIAT (Andrzej Waśkiewicz)

  1. Mur runął 
  • upadek komunizmu • pierestrojka, głasnost • „Jesień narodów” • odprężenie międzynarodowe • trzecia fala demokratyzacji • OBWE • Rada Europy • rozszerzenie Unii Europejskiej • Grupa Wyszehradzka • rozpad ZSRR • „rewolucja róż” w Gruzji • „pomarańczowa rewolucja” na Ukrainie • Rosja pod rządami Putina • rozpad Jugosławii i walki na Bałkanach • porozumienie z Dayton
  1. W poszukiwaniu systemu zbiorowego bezpieczeństwa 
  • ład międzynarodowy • zasada nienaruszalności granic i integralności terytorialnej państwa • suwerenność państwa • system bezpieczeństwa • spory, konflikty i wojny • Karta Narodów Zjednoczonych • wyspecjalizowane organizacje ONZ • pomoc humanitarna • supermocarstwo • akcja dyplomatyczna • operacja militarna • NATO• traktat waszyngtoński • pozaeuropejskie organizacje bezpieczeństwa i współpracy
  1. Wspólna Europa – wartości i prawa 
  • integracja europejska • Europejska Wspólnota Węgla i Stali • Europejska Wspólnota Gospodarcza • „ojcowie-założyciele” • Jednolity Akt Europejski • wspólny rynek • zasada pomocniczości (subsydiarności) • zasada solidarności • euroregion • traktat konstytucyjny • prawo wspólnotowe • porozumienie z Schengen • Agenda 2000 • euroentuzjaści i eurosceptycy
  1. Unia Europejska – jak to działa? 
  • najważniejsze instytucje Unii Europejskiej: Rada Europejska, Rada, Komisja Europejska, Parlament Europejski, Trybunał Sprawiedliwości • kompetencje i zasady działania • grupy polityczne w PE • unijne fundusze • wieloletnie ramy finansowe • budżet UE • najwięksi płatnicy netto i beneficjenci • obywatelstwo unijne • strefa euro • dylematy Unii • brexit
  1. Polska w Europie, Polska w świecie 
  • korzyści i koszty członkostwa w Unii • jak Polacy oceniają członkostwo w UE • relacje z sąsiadami • współpraca międzynarodowa i regionalna • emigracja polityczna i ekonomiczna • Polonia • zadania ambasad i konsulatów • listy uwierzytelniające • polska racja stanu • Europa federacyjna • Europa ojczyzn
  1. Świat daleki od doskonałości 
  • spór międzynarodowy, konflikt, wojna • separatyzm • wojna domowa • terroryzm – źródła i organizacje • fundamentalizm • globalna Północ i globalne Południe • skrajne ubóstwo na świecie • migranci i uchodźcy • Wysoki Komisarz ds. Uchodźców • pomoc humanitarna • broń masowego rażenia, chemiczna i biologiczna
  1. Dylematy nowego tysiąclecia 
  • globalizacja i jej wyzwania • światowy rynek gospodarczy • Davos • anty i alterglobaliści • technokracja • społeczne skutki rozwoju nauki • cyfryzacja – szanse i zagrożenia • demokratyzacja we współczesnym świecie • spory moralne: kara śmierci, aborcja, eutanazja
  1. Dobry klimat dla Ziemi 
  • ochrona środowiska • ekosystem • skutki działalności człowieka • globalne ocieplenie • kurczenie się zasobów naturalnych • wymieranie gatunków roślin i zwierząt • zrównoważony rozwój • Europejski Zielony Ład • Młodzieżowy Strajk Klimatyczny • kobiety z globalnego Południa wobec zmian klimatycznych

Rusz głową, czyli ćwiczenia i zadania (Alicja Pacewicz) 

Słowniczek obywatelski 

Kalendarium: świat i Polska 1989–2019 (Tomasz Merta, Dorota Nawalany) 

Wybrane ogniska konfliktów w Europie i na świecie (Andrzej Waśkiewicz) 

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej 

Wybrane projekty uczniowskie

Centrum Edukacji Obywatelskiej (Alicja Pacewicz) 

Wiedza o społeczeństwie – wymagania ogólne 

Recenzje

Przewodnik obywatelski. Dlaczego warto po niego sięgnąć? Ja bym wymienił dwa, główne powody. Po pierwsze jest dobrze napisany, ładnie językowo, ale też dobrze przedstawione są treści w sensie graficznym, tzn. wyraźnie widać różne sekcje, odrębne działy; myślę, że to ułatwia poruszanie się po tej książce.  

Ale przede wszystkim jest napisany przez ludzi o różnych poglądach, pochodzących z różnych środowisk, a przez to prowokuje do pytań i  nie daje jednoznacznych odpowiedzi, i myślę, że dzięki temu zainteresuje uczniów i uatrakcyjni prowadzenie zajęć.

dr Łukasz Pawłowski, socjolog, psycholog, dziennikarz

Dlaczego Przewodnik obywatelski wzbudza nasze zainteresowanie? – Dlatego, że jest tam naprawdę dużo fajnych pomysłów do organizowania bardzo aktywnych form uczenia się. Plus fajnych ilustracji, trochę dowcipów z naszymi ulubionymi „mrówkami obywatelskimi”, bardzo dobry słownik pojęć z zakresu życia publicznego, polityki, socjologii, podstaw prawa… Jest, co czytać, czego się uczyć i po co się spierać… Posiadanie takiej książki, będącej źródłem inspiracji a nie zbiorem informacji do wykucia, może być dobrą pomocą w fajnym uczeniu.

Alicja Pacewicz, ekspertka edukacyjna i działaczka społeczna