Opis
Cieszący się doskonała opinią wśród nauczycieli i uczniów, nowoczesny podręcznik do wiedzy o społeczeństwie w liceum ogólnokształcącym i technikum na poziomie podstawowym. Podręcznik prezentuje najważniejsze zagadnienia socjologiczne, politologiczne i prawne, związane z codziennym doświadczeniem każdego obywatela. Materiał podany jest w sposób przystępny i praktyczny, zawiera wiele przykładów i wskazówek oraz wyjaśnienie trudnych pojęć i terminów. Zwarta forma, żywy język, przejrzysta struktura treści i pasjonujący wykład gwarantuje wysoki poziom merytoryczny publikacji. Starannie dobrane teksty źródłowe, ilustracje, wykresy i schematy oraz ciekawe i różnorodne ćwiczenia na końcu rozdziałów ożywiają wykład i pomagają w opanowaniu materiału.
Podręcznik składa się z dwóch wyodrębnionych tematycznie rozdziałów: Społeczeństwo i Państwo. Rozdział pierwszy poświęcony jest szeroko pojętej problematyce społecznej. Jakie prawa rządzą życiem w grupie i społeczności? Dlaczego młodzi ludzie angażują się w działalność publiczną? Jakie znaczenie dla życia politycznego mają wolne media? Jakie kontrasty społeczne występują w Polsce? Rozdział drugi dotyczy polityki i zagadnień dotyczących demokratycznego państwa prawa. Jakie są najważniejsze doktryny polityczne? Jaki system polityczny jest w Polsce? Jak czytać (ze zrozumieniem) konstytucję i przepisy prawa? Jak samorządy mogą prowadzić samodzielną politykę? Wyjaśnia zasady demokracji i pokazuje, czym różni się demokracja większościowa od konstytucyjnej, jak działają organy władzy oraz jak obywatele i obywatelki mogą na nie wpływać. Wykład wzbogacają starannie dobrane ilustracje, schematy, wykresy i mapy. Na końcu każdego działu – ćwiczenia zachęcające do własnych przemyśleń i podejmowania działań. Autorzy wychodzą bowiem z założenia, że wiedza to nie wszystko. Informacje nie są po to, by je kolekcjonować, ale po to, by rozwiązywać konkretne problemy. Warto więc włożyć trochę wysiłku, by z wiedzy uczynić podstawę do podejmowania działań na rzecz swojej szkoły, społeczności lokalnej, całego kraju.
W podręczniku uczennice i uczniowie znajdą:
- teksty i wiadomości merytoryczne
- atrakcyjne ćwiczenia i zadania, w tym projekty zespołowe
- liczne materiały źródłowe i publicystyczne
- zdjęcia, schematy, wykresy i tabele
- słowniczek pojęć
- biogramy ważnych postaci
- polscy prezydenci i premierzy
- kalendarium: świat i Polska 1945–2018
- debaty publiczne w III RP.
Podręcznik powstał na podstawie Przewodnika młodego obywatela, który na Targach Książki Edukacyjnej w 2004 r. zdobył prestiżową nagrodę Edukacja XXI za wartości edukacyjno-poznawcze oraz poziom edytorski. Został dostosowany do obowiązującej do 2021 roku podstawy programowej i wzbogacony o nowe treści. Podręcznik składa się z dwóch części. Część druga poświęcona jest zagadnieniom prawnym i miejscu Polski w Europie i świecie, a także wyzwaniom współczesności.
Dla kogo?
Dla uczennic i uczniów liceum ogólnokształcącego i technikum, nauczycielek i nauczycieli, a także wszystkich zainteresowanych tymi zagadnieniami.
Informacje ogólne
Wydanie 1
Objętość: 311 stron
Oprawa: miękka
Format: B5
ISBN: 978-83-89623-76-8
Rok wydania: 2019
Centrum Edukacji Obywatelskiej
Szczegóły
Wydanie 1
Objętość: 311 stron
Oprawa: miękka
Format: B5
ISBN: 978-83-89623-76-8
Rok wydania: 2019
Centrum Edukacji Obywatelskiej
Spis treści
ROZDZIAŁ I – Społeczeństwo (Andrzej Waśkiewicz)
- Wygląda na to, że żyjemy w społeczeństwie
- społeczeństwo • socjologia • więź społeczna • norma społeczna • zwyczaj • obyczaj
- I co ja robię tu? Co ty tutaj robisz?
- grupa społeczna • grupa odniesienia • społeczna geneza tożsamości •znaczący inni • rola społeczna
- Społeczeństwo w zasięgu wzroku
- socjalizacja • grupa pierwotna • grupa wtórna • prawidłowości życia małych grup • grupa otwarta i zamknięta • sekta • myślenie grupowe
- Rodzina, czyli razem w domu
- pokrewieństwo • powinowactwo • rodzina nuklearna • rodzina wielopokoleniowa • rodzina tradycyjna i partnerska • rodzina niepełna •małżeństwo • władza rodzicielska • przysposobienie
- Społeczeństwo znane ze słyszenia
- grupa formalna • grupa zadaniowa • instytucja społeczna • konflikt społeczny • konflikty we współczesnym społeczeństwie • kultura i jej rodzaje • kultura masowa
- Na drabinie społecznej
- klasa społeczna •warstwa społeczna • klasa średnia i podklasa • nierówności płci • stratyfikacja społeczna • wymiary stratyfikacji: bogactwo, władza, prestiż ruchliwość społeczna • ruch społeczny
- My, młodzież
- młode pokolenie • politycznie nieufni • problemy współczesnej młodzieży • subkultury młodzieżowe
- Ścieżki edukacji i kariery
- możliwości kontynuacji nauki: studia I stopnia i jednolite magisterskie • szkoły kształcące w zawodzie • podnoszenie kwalifikacji zawodowych •doradztwo zawodowe • Polska Rama Kwalifikacji • edukacja formalna, pozaformalna i nieformalna • kompetencje kluczowe
- Sztuka życia w społeczności
- kapitał społeczny • norma wzajemności • odpowiedzialność • solidarność • człowiek wobec norm społecznych • konformizm i bunt • odwaga cywilna • dewiacje społeczne i patologie • stereotyp • tolerancja • społeczeństwo wielokulturowe
- Szkoła demokracji
- społeczeństwo obywatelskie • samoorganizacja społeczna • związek zawodowy • stowarzyszenie zwykłe, rejestrowe • demonstracja • petycja • wiec • obywatelskie cnoty • nieposłuszeństwo • oligarchizacja • populizm • korupcja • nepotyzm
- Media w służbie demokracji
- opinia publiczna • przywódcy opinii • sonda • błąd pomiaru • czwarta władza • funkcje mediów • wiarygodność mediów • niezależność • selektywność doboru informacji • pluralizm mediów • tajemnica dziennikarska • cenzura
- Na politycznej scenie
- partia polityczna • system partyjny • system jedno-, dwu- i wielopartyjny • partie antysystemowe • partia dominująca • polska scena polityczna w 2019 roku
- W wielkiej rodzinie narodów
- naród • nowożytna geneza narodu • mniejszość narodowa i etniczna • kultura narodowa • kultura ludowa • ojczyzny duże i małe • asymilacja • diaspora • tożsamość narodowa • patriotyzm • nacjonalizm • szowinizm • kosmopolityzm • ksenofobia • rasizm
- Polska w trzydzieści lat po wielkiej zmianie
- transformacja • problemy społeczne: bezrobocie, ubóstwo, przestępczość • migracje • uchodźcy • przemiany obyczajowe w Polsce • stosunki państwo – Kościół • kościoły i związki wyznaniowe
Ćwiczenia (Alicja Pacewicz)
ROZDZIAŁ II – PAŃSTWO (Łukasz Pawłowski, Tomasz Merta)
- Bez państwa ani rusz
- władza • przymus • państwo • funkcje państwa • suwerenność • obywatelstwo • prawo ziemi • prawo krwi • monarchia • republika • demokracja • autorytaryzm • totalitaryzm • państwo unitarne • federacja
- O polityce i politykach
- polityka • polityk • konsensus • kompromis • kultura polityczna • etyka przekonań • etyka odpowiedzialności
- Demokracja – rządy ludu czy prawa?
- demokracja bezpośrednia • demokracja przedstawicielska • demokracja konstytucyjna (liberalna) • podział władz • rządy prawa • demokratyczne państwo prawne • system polityczny
- Od agory do demokracji konstytucyjnej
- polis • republika rzymska • idea reprezentacji (przedstawicielstwa) • monarchia stanowa • monarchia parlamentarna • monarchia konstytucyjna • demokratyzacja • cenzus wyborczy • przywileje szlacheckie • sejm walny • wolna elekcja • artykuły henrykowskie
- Konstytucja – fundament współczesnego państwa
- konstytucja (ustawa zasadnicza) • funkcje konstytucji • preambuła • zasady ustrojowe • pluralizm polityczny • zasada pomocniczości • prawa i wolności człowieka • społeczna gospodarka rynkowa • stan nadzwyczajny • neutralność światopoglądowa • konkordat
- Wybieramy naszych przedstawicieli
- wybory • ordynacja wyborcza • bierne i czynne prawo wyborcze • wybory powszechne, bezpośrednie, tajne, równe • system proporcjonalny i większościowy • próg wyborczy • kampania wyborcza • referendum
- W świecie politycznych idei
- ideologia • doktryna polityczna • program partii • prawica • lewica • wolny rynek • konserwatyzm liberalizm • socjalizm • chadecja • nacjonalizm • populizm • komunizm • faszyzm • nazizm • wolność • równość • sprawiedliwość
- Z wizytą w Sejmie
- zgromadzenie przedstawicielskie • marszałek Sejmu • Konwent Seniorów • komisja parlamentarna • parlament jednoizbowy, dwuizbowy • mandat wolny, imperatywny • większość zwykła, bezwzględna, kwalifikowana • kworum • inicjatywa ustawodawcza • procedura legislacyjna • weto prezydenckie • kluby i koła poselskie • koalicja rządowa • opozycja • immunitet materialny, formalny
- Po co nam głowa państwa?
- głowa państwa • monarcha • prezydent • system parlamentarny, prezydencki, półprezydencki, kanclerski, parlamentarno-komitetowy • kontrasygnata • prerogatywy • kompetencje (uprawnienia) prezydenta
- Trudna sztuka rządzenia
- rząd (gabinet) • premier • minister resortowy • minister bez teki • budżet państwa • procedura trzech kroków • expose• wotum zaufania • konstruktywne wotum nieufności • rząd mniejszościowy • administracja publiczna • administracja rządowa: zespolona, niezespolona • służba cywilna
- Sądy i Trybunały
- sądy powszechne i administracyjne • kontrola państwowa: Najwyższa Izba Kontroli, Trybunał Konstytucyjny i Trybunał Stanu, prokuratura
- Rządźmy się sami
- samorząd • samorząd terytorialny • samorząd specjalny: religijny, gospodarczy, zawodowy • gmina • powiat • województwo • organy stanowiące i kontrolne: rada gminy, rada powiatu, sejmik województwa • organy wykonawcze: wójt (burmistrz, prezydent miasta), zarząd powiatu, zarząd województwa • starosta • marszałek województwa • polityka regionalna
- Wybrane polityki publiczne w RP
- polityka publiczna • ubezpieczenia społeczne: emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe • Zakład Ubezpieczeń Społecznych • ubezpieczenia zdrowotne • Narodowy Fundusz Zdrowia • wykluczenie społeczne •pomoc społeczna • bezrobocie • urzędy pracy • migracje
Ćwiczenia (Alicja Pacewicz)
Słowniczek obywatelski
MINIMAKS – minisłownik maksipostaci (Tomasz Merta)
Polscy prezydenci i premierzy
Kalendarium: świat i Polska 1945–2018 (Tomasz Merta, Dorota Nawalany)
Debaty w III Rzeczypospolitej (Tomasz Merta)
Wiedza o społeczeństwie – wymagania ogólne
Wybrane programy Centrum Edukacji Obywatelskiej
